Xứ Đoàn Thánh Tâm
Con làm được điều ấy không?
Bao năm bôn ba xa nhà, xa quê, thay đổi chỗ ở, chỗ làm, góc nhà nhỏ của mẹ ở một làng ven sông Bồ thuộc huyện Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế vẫn là nỗi nhớ khôn nguôi và mãi thôi thúc tôi quay về…
Tuổi nhỏ vắng ba, tôi ở với mẹ. Mẹ nuôi tôi trong khổ cực với một hàng xáo nhỏ. Tan học chiều, tôi thường ra cây mưng ở đầu xóm ngóng mẹ đi mua lúa về. Tối đến, căn nhà rộn lên tiếng xay, giã, giần, sàng và tôi thường thiếp đi khi mẹ chưa xong việc.
Sáng sớm mẹ đã gánh gạo ra chợ, phần lời thường là mấy đồng và đôi ba lon gạo giúp mẹ con đắp đổi qua ngày. Ngày qua tháng, một mình mẹ tần tảo nuôi con, chờ chồng ngày đoàn tụ…
Nhọc nhằn gánh hàng xáo nhưng mẹ vẫn cố cho tôi đi học. Mẹ bảo: “Con cố học dăm ba chữ để sau này đỡ vất vả, đời mẹ đã không được học hành, con phải bù đắp cái phần thiếu hụt kia”.
Có năm gặp tai ương, một lần đi mua lúa ở nhà mụ Khóa, mẹ bị chó cắn. Thuốc men chạy vạy nhưng vết thương cứ tái đi tái lại cả năm trời. Rồi chiến tranh, làng quê tan tác, đôi vai bé nhỏ của mẹ ngày càng vất vả. Ngày đó, tôi mới xong bậc tiểu học.
Làng quê không yên, mẹ con tôi bỏ quê lên thành phố. Tôi tạm nghỉ học nhưng với mẹ thì “không thể thế được!”. Lấy gì để nuôi con ăn học giữa phố thị đông đúc, nhiều người ít việc? Một phụ nữ nghèo khó, ít học như mẹ có thể làm gì ngoài việc chấp nhận làm người giúp việc ở mướn?
Mười năm đằng đẵng, mẹ nhục nhằn ở đợ nuôi con. Mỗi khi nghĩ về mẹ và ngày tháng cũ, tim tôi đau nhói, lòng quặn thắt, và nước mắt chực trào… Bước đường học vấn của tôi được tiếp tục bằng sự hy sinh vô bờ bến của mẹ. Tôi vào sư phạm và ra trường ngày đất nước thống nhất.
Ba tôi tập kết trở về. Mẹ con tôi mừng mừng, tủi tủi; nhưng điều ngang trái đã đến với mẹ khi biết ba có vợ con ngoài Bắc. Mẹ lại cắn răng âm thầm chịu đựng. Khổ riêng mình chịu, mẹ chẳng một lời phàn nàn, trách cứ và lặng thầm chấp nhận. Hai mươi mốt năm một mình nuôi con chờ chồng giờ thành vô vọng. Mấy năm đó, mẹ ít nói ít cười…
Chuyện rồi cũng nguôi ngoai, mẹ quyết định về quê nội dựng lại căn nhà nhỏ. Mẹ bảo với tôi: “Lỗi chẳng do ai, chỉ là chuyện do chiến tranh xa cách mà ra. Giờ mẹ già rồi, về lo chuyện mồ mả kỵ giỗ, chăm sóc ông nội cho trọn bề dâu trưởng”. Chao ôi, mẹ tôi một đời khổ cực, buồn tủi!
Tôi đã đọc đâu đó một điều giản dị về người mẹ: Anh chị lớn bao nhiêu tuổi, làm nên biết bao công trạng nhưng đứng trước mẹ, anh chị cũng chỉ là đứa con bé nhỏ như ngày xưa mà mẹ yêu thương, nâng niu, dỗ dành. Mẹ tôi năm nay đã cận kề tám mươi, còn tôi đang bước vào lục thập, vậy mà tôi chưa làm được điều gì cho mẹ vui…
Hơn ba mươi năm rồi tôi vẫn chưa kịp về với mẹ, chỉ thưa thớt mấy ngày phép năm. Trong căn nhà nhỏ nơi quê nhà, mẹ vẫn cặm cụi hôm sớm. Đứa con bất hiếu cứ mãi chen chúc lợi danh, bao toan tính bon chen, thu vén cho gia đình, vợ con… Còn mẹ thì ngày càng lớn tuổi.
“Mẹ không còn ở lâu với ông nữa đâu”, ai đó thầm nhắc nhở, thúc giục…
Mỗi ngày đi qua, lòng tôi lại bồn chồn, lo lắng. Căn nhà nhỏ thời thơ ấu của mẹ hiện về. Những bữa cơm đơn sơ đạm bạc, những hôm mưa dầm gió bấc, những ngày nắng rát gió Lào mà mẹ vẫn mang đôi quang gánh hàng xáo tần tảo nuôi con.
Giờ đây, ốm đau trái gió trở trời ai người chăm sóc, phụng dưỡng? Mẹ ơi, cái ngày con xa mẹ đang gần, Vu Lan tới, con có còn được cài nụ hồng lên ngực?
Câu chuyện ngày trước trong điệu hò xứ Huế càng làm tôi bần thần, đau đáu chạnh lòng. Chuyện rằng: Có hai vợ chồng nghèo khó túng bấn ngày mẹ mất, họ chỉ lo ma chay qua quýt. Rồi họ cố lên tát cạn biển Đông, câu hò ước nguyện trước bàn thờ vong linh mẹ: “Hò ơ… Nuôi con chẳng quản chi thân… ơ… hò… Bên ướt mẹ nằm bên ráo con lăn… ơ… Ôi lấy chi đền nghĩa khó khăn… ơ… hò… Thôi thì hai đứa mình lên non xắn đá xây lăng mà phụng thờ… hò… ơ…”
Biết con có làm được điều ấy không, mẹ ơi?
Tuổi nhỏ vắng ba, tôi ở với mẹ. Mẹ nuôi tôi trong khổ cực với một hàng xáo nhỏ. Tan học chiều, tôi thường ra cây mưng ở đầu xóm ngóng mẹ đi mua lúa về. Tối đến, căn nhà rộn lên tiếng xay, giã, giần, sàng và tôi thường thiếp đi khi mẹ chưa xong việc.
Sáng sớm mẹ đã gánh gạo ra chợ, phần lời thường là mấy đồng và đôi ba lon gạo giúp mẹ con đắp đổi qua ngày. Ngày qua tháng, một mình mẹ tần tảo nuôi con, chờ chồng ngày đoàn tụ…
Nhọc nhằn gánh hàng xáo nhưng mẹ vẫn cố cho tôi đi học. Mẹ bảo: “Con cố học dăm ba chữ để sau này đỡ vất vả, đời mẹ đã không được học hành, con phải bù đắp cái phần thiếu hụt kia”.
Có năm gặp tai ương, một lần đi mua lúa ở nhà mụ Khóa, mẹ bị chó cắn. Thuốc men chạy vạy nhưng vết thương cứ tái đi tái lại cả năm trời. Rồi chiến tranh, làng quê tan tác, đôi vai bé nhỏ của mẹ ngày càng vất vả. Ngày đó, tôi mới xong bậc tiểu học.
Làng quê không yên, mẹ con tôi bỏ quê lên thành phố. Tôi tạm nghỉ học nhưng với mẹ thì “không thể thế được!”. Lấy gì để nuôi con ăn học giữa phố thị đông đúc, nhiều người ít việc? Một phụ nữ nghèo khó, ít học như mẹ có thể làm gì ngoài việc chấp nhận làm người giúp việc ở mướn?
Mười năm đằng đẵng, mẹ nhục nhằn ở đợ nuôi con. Mỗi khi nghĩ về mẹ và ngày tháng cũ, tim tôi đau nhói, lòng quặn thắt, và nước mắt chực trào… Bước đường học vấn của tôi được tiếp tục bằng sự hy sinh vô bờ bến của mẹ. Tôi vào sư phạm và ra trường ngày đất nước thống nhất.
Ba tôi tập kết trở về. Mẹ con tôi mừng mừng, tủi tủi; nhưng điều ngang trái đã đến với mẹ khi biết ba có vợ con ngoài Bắc. Mẹ lại cắn răng âm thầm chịu đựng. Khổ riêng mình chịu, mẹ chẳng một lời phàn nàn, trách cứ và lặng thầm chấp nhận. Hai mươi mốt năm một mình nuôi con chờ chồng giờ thành vô vọng. Mấy năm đó, mẹ ít nói ít cười…
Chuyện rồi cũng nguôi ngoai, mẹ quyết định về quê nội dựng lại căn nhà nhỏ. Mẹ bảo với tôi: “Lỗi chẳng do ai, chỉ là chuyện do chiến tranh xa cách mà ra. Giờ mẹ già rồi, về lo chuyện mồ mả kỵ giỗ, chăm sóc ông nội cho trọn bề dâu trưởng”. Chao ôi, mẹ tôi một đời khổ cực, buồn tủi!
Tôi đã đọc đâu đó một điều giản dị về người mẹ: Anh chị lớn bao nhiêu tuổi, làm nên biết bao công trạng nhưng đứng trước mẹ, anh chị cũng chỉ là đứa con bé nhỏ như ngày xưa mà mẹ yêu thương, nâng niu, dỗ dành. Mẹ tôi năm nay đã cận kề tám mươi, còn tôi đang bước vào lục thập, vậy mà tôi chưa làm được điều gì cho mẹ vui…
Hơn ba mươi năm rồi tôi vẫn chưa kịp về với mẹ, chỉ thưa thớt mấy ngày phép năm. Trong căn nhà nhỏ nơi quê nhà, mẹ vẫn cặm cụi hôm sớm. Đứa con bất hiếu cứ mãi chen chúc lợi danh, bao toan tính bon chen, thu vén cho gia đình, vợ con… Còn mẹ thì ngày càng lớn tuổi.
“Mẹ không còn ở lâu với ông nữa đâu”, ai đó thầm nhắc nhở, thúc giục…
Mỗi ngày đi qua, lòng tôi lại bồn chồn, lo lắng. Căn nhà nhỏ thời thơ ấu của mẹ hiện về. Những bữa cơm đơn sơ đạm bạc, những hôm mưa dầm gió bấc, những ngày nắng rát gió Lào mà mẹ vẫn mang đôi quang gánh hàng xáo tần tảo nuôi con.
Giờ đây, ốm đau trái gió trở trời ai người chăm sóc, phụng dưỡng? Mẹ ơi, cái ngày con xa mẹ đang gần, Vu Lan tới, con có còn được cài nụ hồng lên ngực?
Câu chuyện ngày trước trong điệu hò xứ Huế càng làm tôi bần thần, đau đáu chạnh lòng. Chuyện rằng: Có hai vợ chồng nghèo khó túng bấn ngày mẹ mất, họ chỉ lo ma chay qua quýt. Rồi họ cố lên tát cạn biển Đông, câu hò ước nguyện trước bàn thờ vong linh mẹ: “Hò ơ… Nuôi con chẳng quản chi thân… ơ… hò… Bên ướt mẹ nằm bên ráo con lăn… ơ… Ôi lấy chi đền nghĩa khó khăn… ơ… hò… Thôi thì hai đứa mình lên non xắn đá xây lăng mà phụng thờ… hò… ơ…”
Biết con có làm được điều ấy không, mẹ ơi?
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn